พระกรุหน้าพระธาตุ พิมพ์พระพนัสบดี

สำหรับกรุพนัสบดีนี้มีการพบกันมานานแล้วตั้งแต่ช่วงก่อนเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 กรุหน้าพระธาตุนี้พื้นที่ดั้งเดิมคือเมืองเก่าที่เรียกว่าเมืองพระรถหรือตำบลหน้าพระธาตุในปัจจุบันซึ่งไม่อยู่ไกลตัวเมืองมากนักและเป็นหนึ่งในสองเมืองเก่าซึ่งมีอีกเมืองคือศรีพะโร (ปัจจุบันคือพื้นที่ย่านตำบลหนองไม้แดง) สำหรับพระกรุหน้าพระธาตุนี้ พบหลายพิมพ์ครับ แต่เป็นพระที่มีเอกลักษณ์พิเศษคือมักจะมีปางขี่สัตว์ซึ่งเป็นสัตว์ในกลุ่มที่เรียกว่าเป็นพาหนะของเทพเจ้าทั้งสามคือ พระอิศวร พระนารายณ์และพระพรหมนั่นเอง แต่คนโบราณช่างคิดนักคือมีการนำเอาสัตว์หลายๆตัว เช่นโค หงษ์ และครุฑมาผสมกันเช่นโคมีปีกหรือเอาปีกหงษ์มารวมกับจงอยปากของครุฑมารวมกันเป็นต้น ว่ากันว่าคนโบราณคงเอาคติที่ว่าเมื่อพระพุทธเจ้าประกาศพระศาสนานั้นทรงเสมือนมีชัยชนะเหนือเทพและพรหมทั้งหลายนั่นเองจึงเป็นที่มาของการนำพาหนะของเทพต่างๆมาให้พระพุทธเจ้าทรงบนหลังและต่อมาเกจิยุคหลังก็นำคตินี้มาใช้ในการออกพระด้วยเช่นกัน เช่นหลวงพ่อปานปางขี่สัตว์ต่างๆเป็นต้น ความจริงเรื่องนี้มีมานานนับพันปีแล้ว เพราะพระกรุพนัสบดีนี้เป็นพระร่วมยุคกับทวารวดีและศรีวิชัยไล่กันมาตั้งแต่ยุคพุทธศตวรรษที่12-15 เลยทีเดียว.